Hierbij ontvangt u de Programmabegroting 2024 van de gemeente Vught. Onze gemeente staat voor grote uitdagingen in onzekere tijden. Dat vraagt om verantwoorde keuzes en (financiële) voorzichtigheid, die in Vught gelukkig niet gepaard hoeft te gaan met financiële zorgen. Ook dit jaar zijn we in staat om een structureel sluitende meerjarenbegroting aan te bieden. De aangenomen moties bij de behandeling van de Kadernota 2024-2027 zijn meegenomen, waar mogelijk met inbegrip van benodigde budgetten.
Wij presenteren u een gezond gemeentelijk huishoudboekje. De gemeentebegroting 2024 biedt ruimte om de ambities uit het bestuursakkoord verder vorm en inhoud te geven én gelijktijdig voorbereid te zijn op mogelijke risico’s. Te denken valt hierbij zeker aan de renteontwikkelingen in samenhang met de omvang van geplande of verwachte investeringen (zoals Het Kwartier) en de ontwikkelingen op het gebied van jeugdzorg en Wmo.
Vanzelfsprekend staan de doelen uit het vernieuwde coalitieakkoord in deze programmabegroting voorop. De accenten liggen op woningbouw, een ambitieus klimaat- en energiebeleid, verkeersveiligheid, integraliteit in het sociaal domein én structureel gezonde financiën.
Ontwikkelingen die van buitenaf ons takenpakket en dienstverlening fors beïnvloeden pakken we, gesteund door (financiële) hulp vanuit het Rijk, op. We hebben het dan over de opvang van (Oekraïense) vluchtelingen en statushouders, de energiecrisis en de uitvoering van de energietoeslag en ook over de gevolgen van inflatie en loonontwikkelingen.
De uitgebreidere toelichting op de diverse programma’s en activiteiten, vindt u in het vervolg van deze programmabegroting.
Op het gebied van wonen zetten we in op de realisatie van tijdelijke huisvesting. Samen met ontwikkelaars en corporaties kijken we naar mogelijkheden en kansen voor betaalbare woningen en het bevorderen van de doorstroming.
Voor wat betreft energie en klimaat pakken we de verduurzaming van de gemeentelijke gebouwen aan. De investeringslasten bekostigen we uit een gevormde bestemmingsreserve. Op basis van businesscases vullen we die in de toekomst verder aan. Met behulp van de nota Energie en klimaat gaan we aan de slag met concrete activiteiten, met actieve betrokkenheid van onze inwoners. De paragraaf Energie- en Klimaatbeleid informeert u uitgebreid over onze plannen op dat gebied. We maken extra middelen en capaciteit vrij voor de aanplant van bomen.
Ten aanzien van de leefbaarheid en veiligheid nemen we de Mobiliteitsvisie als basis voor concrete uitvoeringsmaatregelen en werken we aan verbetering van de verkeersveiligheid. We zetten in op capaciteit van de ambulant jongerenwerker, een jongerenwerker bij JC Elzenburg en een procesregisseur Zorg- en Veiligheid.
Tevens verhogen we de dotatie in de reeds vorig jaar gevormde bestemmingsreserve Huisvestingsplan onderwijs en opvang. Hiermee bereiden we ons financieel voor op de uitdagingen in de onderwijshuisvesting.
In het sociaal domein investeren we extra op armoedebeleid, krijgt de Hervormingsagenda Jeugd vorm in een nieuw regionaal beleidsplan Jeugd, implementeren we het Gezond en actief leven akkoord (GALA) en zetten extra middelen in voor het wijkgericht werken. Met een nieuw speel-, beweeg- en sportbeleid zetten we in op meer mensen die jong leren bewegen en gezond opgroeien.
Deze programmabegroting is kaderstellend en geeft een zo goed mogelijk toekomstbeeld. Ze laat zien hoe we
er als gemeente op de korte en lange termijn financieel voor staan.
Dat beeld is in deze tijd erg afhankelijk van nationale en internationale ontwikkelingen. Dat zorgt voor de geschetste onzekerheid. Verder is de uitwerking van omvangrijke en complexe dossiers van invloed op het inhoudelijk en financieel toekomstbeeld. Denkt u hierbij aan inflatie- en loonkostenontwikkeling, jeugdzorg, onderwijshuisvesting, energie, klimaat en milieu, Rijksinfra en de verhitte arbeidsmarkt. Tot slot blijven er schommelingen voorkomen in de uitkering gemeentefonds onder andere doordat de opschalingskorting nog niet van tafel is. Ook is er onduidelijkheid over compensatie van het 'ravijnjaar'. Als bezuinigingsoptie voor het Rijk noemt het ministerie van Financiën het intrekken van de toezegging om de gemeenten vanaf 2026 structureel € 1 miljard compensatie voor 'het ravijn' te geven.
Ondanks de onvermijdelijke onzekerheden, bieden de programmabegroting 2024 en de meerjarenbegroting een goede en gezonde financiële basis :
- De meicirculaire heeft het financieel beeld aanmerkelijk verbeterd ten opzichte van de Kadernota.
- De meerjarenbegroting laat een structureel sluitende begroting zien.
- De solvabiliteit en schuldpositie zijn veel beter geworden.
- De reserveposities zijn ruim voldoende.
- We realiseren nog steeds structureel ruimte voor verbetering van de algemene reserve en daarmee de financiële kengetallen.
Bij dat alles houden we de lastendruk zo laag mogelijk door een lage inflatiecorrectie toe te passen op de onroerend zaakbelasting (lager dan landelijk gemiddels). Prijsontwikkelingen op het gebied van de afvalinzameling- en verwerking resulteren door het systeem van 100% kostendekkendheid wel tot een verhoging van de afvalstoffenheffing en rioolheffing.
Kortom: wij zien – naast grote en kleine onzekerheden waarmee we geconfronteerd worden – voldoende reden voor vertrouwen in de toekomst waarin we verder werken aan de ambities uit het (vernieuwde) coalitieakkoord en daarmee aan een nog beter én mooier Vught, Helvoirt en Cromvoirt.
de secretaris de burgemeester
W.F.F. Keijzers R.J. van de Mortel