Het is van belang dat de begroting transparant is en dat er zowel voor de gemeenteraad als voor de externe toezichthouders helder inzicht bestaat in de financiële positie op korte en langere termijn. Zo is in de BBV bepaald dat in de toelichting op het overzicht van baten en lasten een overzicht van incidentele baten en lasten wordt gevoegd. Met behulp van dit overzicht kan bepaald worden in hoeverre een formeel sluitende begroting ook structureel in evenwicht is. De staat wordt ook gebruikt om het kengetal voor de structurele exploitatieruimte te bepalen.
Meerjarige tijdelijk geldstromen waarvan de eindigheid vastligt vanwege een raadsbesluit en/of een toekenningsbesluit worden aangemerkt als incidentele baten en lasten ook als de geldstroom (nog) langer is dan 3 jaar.
Incidentele baten en lasten betreffen die posten die het begrotingssaldo incidenteel beïnvloeden.
Het gaat om eenmalige zaken en om (meerjarige) projecten of subsidies als deze eveneens het
karakter van tijdelijkheid c.q. eindig doel hebben. Reguliere lasten of baten die incidenteel hoger of lager uitvallen horen hier niet bij.
Toevoegingen aan en onttrekkingen uit de reserves worden als incidenteel beschouwd, tenzij het gaat om reguliere onttrekkingen aan financieringsreserves c.q. dekkingsreserves of om onttrekkingen uit een daartoe toereikende (bestemmings)reserve gedurende een periode van minimaal drie jaar met als doel het dekken van structurele (afschrijvings)lasten. Ook hiervan is een overzicht voorgeschreven. Hiervoor verwijzen we naar hoofdstuk 4.2.3.
In de toelichting op het BBV staat als hulpmiddel dat voor het bepalen van een nadere invulling van het begrip ‘incidenteel’ gedacht kan worden aan baten en lasten die zich gedurende maximaal drie jaar voordoen.
Incidentele baten en lasten met mutatie in de reserves
De uitgaven die we doen voor het convenant de Kwebben, de bijdragen in het kader van de weidevogelconvenant en de stimuleringsregeling landschap worden gedekt vanuit het groenfonds.
Voor de mutaties op het taakveld Rijksinfra is een bestemmingsreserve gevormd. De lasten die we dit jaar ten laste hiervan brengen zijn € 8.047K. Dit heeft als voornaamste oorzaak de bijdrage die we doen aan PHS. Zie ook paragraaf 1.4 van het jaarverslag.
Voor de implementatie van de wet Kwaliteitsborging zijn in de septembercirculaire middelen ontvangen. De kosten hiervoor in de meerjarenbegroting dekken we uit de Algemene reserve.
In verband met de nieuwbouw van de school voor speciaal onderwijs Zuiderbos zijn er eenmalige kosten voor verhuizing (€ 50K) en de tijdelijke huur van units (€ 19K).
Voor dekking van de extra lasten vanuit het “oude” IHP valt een bijdrage uit bestemmingsreserve IHP vrij van € 411K.
Voor de realisatie van een natuurtoilet is een motie aangenomen. De verwachte eenmalige kosten van € 20.000 dekken we uit de Algemene reserve.
Voor het afkopen van schulden van inwoners verwachten we een incidenteel budget van € 100.000 nodig te hebben. Hiervoor zetten we de budgetruimte in die beschikbaar komt uit de niet volledige inzet van de middelen voor de energietoeslag in 2023 (die vrijvalt in het rekeningsaldo en daarmee naar de Algemene reserve).
De verkoopopbrengsten voor de locaties Mariaplein, Molenven en Pepereind zijn incidenteel verwerkt. De opbrengst van de verkoop Pepereind wordt gestort in de algemene reserve (€126.000). De overige opbrengsten gaan naar de reserve Rijksinfra (respectievelijk €210.000 en € 224.000).
De winstnemingen in de grondexploitatie Den Hoek en de daarmee samenhangende VPB lasten zijn opgenomen in deze staat.
Ter verbetering van de financiële positie vindt een jaarlijkse dotatie aan de Algemene reserve plaats van € 1.000.000.
Er is in 2023 ten laste van de Algemene reserve een Fonds Lokale solidariteit (€ 1.000.000) en een bestemmingsreserve Verduurzaming gemeentelijke gebouwen € 1.000.000) gevormd. Dit wordt in 2025 weer terug gestort in de Algemene reserve.
Overige incidentele baten en lasten
Schades en schadeverhalen zijn op totaalniveau opgenomen. Het gaat hier om schades in de openbare ruimte, zoals openbare verlichting. Voor schades en schadeverhaal is een bedrag van € 62K in deze begroting opgenomen.
De opvang van ontheemden uit Oekraïne is gedaan op basis van de bekostigingsregeling van het Rijk. Wij verwijzen naar paragraaf 1.6. Er is een bedrag van € 9.694 aan zowel lasten als baten opgenomen. Per saldo is dit budgettair neutraal verwerkt.
Voor een aantal gebouwen stopt de exploitatie in verband met herontwikkeling van het gebied. Het betreft De Baarzen, de Wieken en Hertog van Brabant. Deze kennen nog wel lasten en baten in de tussenliggende periode.
Voor zowel het uitvoeren van de Woonvisie als een onderzoek gebiedsvisie en bedrijventerrein zijn incidenteel budgetten in de begroting opgenomen.
De verkoop van de locatie Hertog van Brabant is verder uitgesteld en begroot op € 800K. De boekwaarde is hoger. Voor het verschil is een bijdrage uit de reserve begroot.
Voor de pilot Dagbesteding zijn middelen vrijgemaakt voor meerdere jaren. Zie de toelcihting bij het programma Meedoen.
Er zijn middelen ontvangen voor het Nationaal Programma Onderwijs. Deze mogen tot medio 2025 ingezet worden. Op basis van het programma zijn deze verwerkt in deze programmabegroting.
De uitkeringen die we via het gemeentefonds tijdelijk ontvangen in verband met de herindeling Helvoirt is meerjarig in de staat verwerkt. Dit geldt ook voor de daarmee samenhangende kosten.
Binnen de nieuwe Brede SPUK-regeling GALA zijn middelen ontvangen voor onder meer terugdringen gezondheidsachterstanden, mentale gezondheid, aanpak overgewicht en valpreventie. Deze regeling heeft een tijdelijk karakter. Tegenover de ontvangen rijksmiddelen staan uitgaven geraamd voor hetzelfde bedrag.
We zijn gestart met het project Puzzelen met Ruimte. Tegenover de inzet van eigen middelen staat gedeeltelijk een subsidie.
Incidentele baten en lasten | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
---|---|---|---|---|
x € 1.000 | ||||
Incidentele baten | ||||
Schadeverhaal | 62 | 64 | 66 | 66 |
Mariaplein tgv Rijksinfra | 0 | 0 | 210 | 0 |
Gymzaal Molenven tgv Rijksinfra | 0 | 0 | 224 | 0 |
Verkoop Pepereind | 0 | 126 | 0 | 0 |
Winstneming grex Den Hoek | 196 | 0 | 0 | 0 |
Opvang ontheemden Oekraïne | 9.694 | 7.991 | 5.544 | 0 |
Baten af te stoten vastgoed | 152 | 95 | 28 | 28 |
Verkoop Hertog van Brabant | 800 | 0 | 0 | 0 |
Nationaal programma onderwijs | 210 | 142 | 0 | 0 |
Uitkering gemeentefonds herindeling | 429 | 0 | 0 | 0 |
Brede SPUK regeling GALA | 323 | 323 | 239 | 0 |
Puzzelen met Ruimte | 50 | 0 | 0 | 0 |
Totaal incidentele baten | 11.916 | 8.740 | 6.311 | 94 |
Incidentele lasten | ||||
Schades | 62 | 65 | 67 | 68 |
Convenant natuurpark Kwebben | 3 | 3 | 3 | 3 |
Bijdrage weidevogelconvenant | 5 | 5 | 5 | 5 |
Rijksinfra tgv exploitatie | 8.017 | 1.396 | 865 | 1.724 |
Implementatie Wet kwaliteitsborging | 35 | 35 | 35 | 0 |
Verhuiskosten Zuiderbos | 50 | 0 | 0 | 0 |
Mutatie reserve IHP | 411 | 0 | 0 | 0 |
Units Zuiderbos, plaatsingskosten | 19 | 0 | 0 | 0 |
Natuurtoilet | 20 | 0 | 0 | 0 |
Reduceren schulden | 100 | 0 | 0 | 0 |
Inzet frictiebudget herindeling | 429 | 0 | 0 | 0 |
Opvang ontheemden Oekraïne | 9.694 | 7.991 | 5.544 | 0 |
Lasten af te stoten vastgoed | 412 | 38 | -6 | -6 |
Woonvisie | 20 | 0 | 0 | 0 |
Onderzoek gebiedsvisie en bedrijventerrein | 50 | 0 | 0 | 0 |
Boekwaarde Hertog van Brabant | 846 | 0 | 0 | 0 |
Pilot dagbesteding | 100 | 60 | 30 | 0 |
Nationaal programma onderwijs | 210 | 142 | 0 | 0 |
Brede SPUK regeling GALA | 323 | 323 | 239 | 0 |
Puzzelen met Ruimte | 150 | 0 | 0 | 0 |
Totaal incidentele lasten | 20.956 | 10.058 | 6.783 | 1.794 |
Saldo incidentele baten en lasten | -9.039 | -1.318 | -472 | -1.700 |
Verrekeningen met reserves | ||||
Baten | ||||
Convenant natuurpark Kwebben | 3 | 3 | 3 | 3 |
Bijdrage weidevogelconvenant | 5 | 5 | 5 | 5 |
Rijksinfra tgv exploitatie | 8.017 | 1.396 | 865 | 1.724 |
Implementatie Wet kwaliteitsborging | 35 | 35 | 35 | 0 |
Verhuiskosten Zuiderbos | 50 | 0 | 0 | 0 |
Mutatie reserve IHP | 411 | 0 | 0 | 0 |
Units Zuiderbos, plaatsingskosten | 19 | 0 | 0 | 0 |
Natuurtoilet | 20 | 0 | 0 | 0 |
Reduceren schulden | 100 | 0 | 0 | 0 |
Totaal incidentele baten | 8.660 | 1.439 | 908 | 1.732 |
Lasten | ||||
Mariaplein tgv Rijksinfra | 0 | 0 | 210 | 0 |
Gymzaal Molenven tgv Rijksinfra | 0 | 0 | 224 | 0 |
Verkoop Pepereind | 0 | 126 | 0 | 0 |
Winstneming grex Den Hoek | 196 | 0 | 0 | 0 |
Aanvulling financiële positie | 1.000 | 1.000 | 1.000 | 1.000 |
Terugstorting Algemene reserve | 0 | 1.500 | 0 | 0 |
Totaal incidentele lasten | 1.196 | 2.626 | 1.434 | 1.000 |
Totaal met reserves verrekend | 7.464 | -1.187 | -526 | 732 |
Resultaat incidentele baten en lasten | -1.576 | -2.504 | -998 | -968 |
Per saldo zit er in het begrotingsresultaat 2023 dus een bedrag van € 1.576.000 aan incidentele lasten.